Matricide

U (2023)
Joyce, een lange slanke jonge blonde vrouw, trok met een onpeilbare uitdrukking op het gezicht de deur van de moderne bungalow achter zich dicht, en liep met een schoudertas naar haar bescheiden driedeursauto. Misschien ging ze gewoon naar de stad voor wat inkopen. Ze stak achteloos een hand op naar een vrouw elders uit de straat, met een snel weer wegzakkende glimlach. Er was niets waaruit de buren konden opmaken dat ze vertrok om nooit meer terug te keren.

Ze reed naar de basisschool om haar zoon Dennis uit groep 7 op te pikken. Die was om half vier uit. Vervolgens reed ze verder naar een buitenwijk om haar dochter op te halen van de scholengemeenschap; haar dochter zat in 3H2. Haar kinderen lachten en schreeuwden naar hun vrienden toen ze naar hun moeders auto liepen, alsof ze net zoveel lol gehad hadden samen als anders.

Ze neemt de kinderen mee naar een vakantieadres. De scholen zijn juist gesloten voor de zomervakantie, dus dat komt goed uit. De vrouw wil weg bij haar man Maarten, de vader van de kinderen. De kinderen gaan onder protest met hun moeder mee; die heeft alle spullen die voor de kinderen van belang zijn in de auto gepakt. Natuurlijk slaat de vader alarm als hij merkt dat zijn kinderen weg zijn. De kinderen maken met hun moeder eerst een reis door Europa. De vader schakelt de politie en Europol in, met de verdenking van ontvoering van zijn kinderen. De moeder geeft bij overnachtingsadressen een andere naam op van zichzelf en de kinderen. De kinderen zijn in principe solidair met de moeder, maar ze protesteren wel.

A
Het is twintig jaar terug. Joyce van Haverden is achttien jaar oud. Ze is 1,79 m lang, ze is slank, heeft een enigszins uitstekende kin, opbollende wangen als ze lacht, en ze lacht veel. Ze is slank, heeft brede heupen, een stevig achterwerk... vul de rest verder zelf maar in. Ik kan het niet helpen, ik ben een man. Je vroeg mij een verhaal te vertellen over een vrouw die alles mee leek te hebben. Nou, dit is een beginnetje. Ze groeit op aan een laan met fraaie bungalows in dit met nieuwbouwwijken uitpuilende voormalige veenboerendorp. Ze heeft twee broers, de oudere broer Victor is officier bij de landmacht, en de jongere broer, die zit op het VWO in de tweede klas. En dan heeft ze nog twee jongere zussen. Ja, het kan niet elke dag zondag zijn. Wacht verder maar af waar ik mee kom.

B
Joyce had gekozen voor de HBO-opleiding Gezinszorg. Ze woonde in de jaren negentig in Krommenie met een rechtstreekse treinverbinding naar de hoofdstad, dus ze heeft een jaar lang vrijwel dagelijks gependeld naar de opleiding ergens in de Westelijke Tuinsteden van de hoofdstad. Maar met ingang van het tweede jaar is ze toch met een vriendin, Metti Hannesma, op kamers gaan wonen; ze vonden een etage met drie kamers en een keuken, ergens in Oud-West. Joyce had nog een vriendin, Janneke van Vliet, die ook een kamer zocht, en die is na driekwart jaar bij hen ingetrokken. Het moet gezegd worden: Metti, de vriendin met wie Joyce de etage had gevonden, was al lichtelijk obsessief. De keuken werd dagelijks van onder tot boven geschrobd, niet alleen het aanrechtblad dus. Dat had wel minder gekund. Dat wil zeggen, tot Janneke er later bij kwam. Zij rookte als een ketter, ze at zittend op een barkruk aan het aanrecht, vrijwel direct uit de pan. Ze gebruikte ook wel etensborden, maar die kwamen na gebruik niet van hun plaats, ook niet om afgewassen te worden. Ze rolde direct na het eten een sjekkie, rookte, tikte de as af in het half leeggegeten bord en drukte haar peuk ook daarin uit. Metti werd dus stapelmatteklap van die wandelende afvalbak van een Janneke. Joyce streek alles glad. Zodra ze iets in de keuken zag slingeren, ruimde ze het op. Als ze Janneke huilend haar neuroses zag verwerken, wierp ze zich op het wrak, en knapte het op: zette thee voor haar, vroeg haar uit wat er gebeurd was, toonde begrip, gaf haar advies, beurde haar op. Later kwam Metti erbij, vroeg Janneke waar ze mee zat, hoorde het even aan, zei: "Jeetje, lullig, zeg! Wat rot voor je," maar verdween na een paar minuten naar haar steriele slaapkamer.
Het is niet dat Metti ongezellig was. Ze kon erg genieten van de avonden dat ze met Joyce en Janneke nog aan de keukentafel zaten na te tafelen en met zijn drieën van alles doornamen, met een fles witte wijn erbij. Maar het moest wel gezellig blijven.

C
Joyce accepteerde het niet als een gegeven dat ze de goede maten had, en een leuke kop erbovenop. Je uiterlijk was iets waar je aan werkte; een doorlopend project. Zeker de helft van haar studiebeurs bracht ze naar de Kalverstraat. Ze kon eindeloos winkels inlopen om precies het juiste topje te vinden. Het begon te lijken op een koopverslaving. Op een zeker moment had ze ook wel in de gaten dat het de spuigaten uitliep. Ze had in haar kamer vijf hoge kasten van een halve meter breed zodanig gegroepeerd dat het één inloopkast werd: twee kasten naast elkaar, daartegenover ook twee kasten met de open kanten tegenover de open kanten van de andere, en een vijfde kast dwars erop, met de open kant daarnaartoe.

Kleren kopen gebeurde natuurlijk op zaterdag, en dan was ze niet de enigste. En ze vond dat leuk om met haar moeder te doen, of met een zus, of met beide zussen. Maar met z'n vieren was te veel. En ze ging vaak zat in d'r eentje inkopen doen. Ze was inmiddels wel heel geraffineerd in haar kledingkeuze en met de onstuimige ontwikkeling van haar garderobe, was ze een opvallende verschijning geworden. Studiegenoten zagen haar nog zelden tweemaal in dezelfde outfit. Als ze in de pauze op de opleiding rondliep door de gangen naar het volgende lokaal, waren er zat jongens die hun nek honderdtachtig graden draaiden om haar in zich op te nemen. Met minstens twee mannelijke studiegenoten heeft ze intieme omgang gehad. Haar maagdelijkheid was ze gedurenden dit proces snel kwijtgeraakt. Ze had drie maanden lang hetzelfde vriendje gehad, maar dit was een duurrecord dat nog een aantal jaren in stand zou blijven.

D
Drie jaar later heeft Joyce nog steeds contact met Janneke. Die zat in een kraakpand in de Nieuwmarktbuurt. Tenminste, totdat de sloophamer eroverheen ging. Joyce heeft haar geholpen bij het zoeken van een ander huis. De gemeente kon niks voor haar doen; Janneke logeerde eigenlijk bij iemand in dat kraakpand, en die kreeg wel vervangende woonruimte. Janneke heeft een paar maanden bij Joyce gelogeerd.

In die tijd, jaren negentig, was het 's zaterdags stikdruk in de Kalverstraat. Joyce zat daar niet mee. Heel soms voelde ze zich wat alleen, als de andere meiden niet thuis waren, en ze was een hele dag niet naar de opleiding geweest. Dan dook ze in de drukte. In die tijd was je zorgeloos met massa's. Covid kende je toen niet, niemand had een besmettelijke ziekte, behalve 'koopziekte'. Dat was volksziekte nr. 1, vooral onder vrouwen, en onder jonge vrouwen was het endemisch. Joyce dook de koopmassa op de Kalverstraat in. Je kon over de hoofden lopen. Vooral als ze een paar dagen had gestudeerd, of het was weekend geweest, en de andere meiden waren naar hun ouders en het huis was leeg, dan verlangde ze naar reuring en drukte. Joyce wierp zich in de massa. Ze kon zich verliezen in de drukte. Dat je links, rechts, voor en achter mensen tegen je aanvoelde, en dat iedereen dat had, over de volle breedte en lengte van de Kalverstraat - Joyce kon daarvan genieten. Alsof je één werd met alles en iedereen. Ze kletste tegen andere meiden en vrouwen aan, en het deerde niet dat je tegen elkaar gedrukt werd. Maar er waren ook jongens, en die vonden dat ook lekker, vooral als er een lekkere meid was. En dan hadden ze een goeie aan Joyce. Ze voelde het en ze zei er niks van. De eerste keren dat ze het voelde, schrok ze ervan. Ze dorst niet te gaan schreeuwen. Toen ze thuiskwam, dacht ze: "Ik had natuurlijk moeten schreeuwen. Dan kregen de mensen om me heen het in de gaten, en dat zou zo'n viespeuk wel afschrikken. Of ik zou gewoon achteloos een enorme lel moeten geven of een elleboogstoot in de richting waar ik de hand voelde". Maar dat durfde ze toch niet. En tot haar schaamte vond ze het heel even nog lekker ook.

E
Berend Buisman was Jannekes studiegenoot geweest in het laatste jaar bij Joyce op de opleiding. Janneke vond Berend wel leuk. Hij zag er goed uit. Hij had een mannelijk postuur, was slank en had een goeie kop; om te zien dan. Het is het jaar 2000. Janneke is 25 en na een poosje werken voor een gezinszorgorganisatie is zij daarmee gestopt om nog een universitaire studie psychologie te gaan doen.

Joyce trekt veel op met Berend. Er zijn weinig mannen te vinden die deze opleiding doen. Joyce kan het goed vinden met Berend, hij is schrander, gevoelig, en hij heeft geweldige humor. Maar ze wil niks intiems met hem. Eén keer probeert hij het. Als ze samen bij haar thuis zijn, en praten over hun problemen. Daar is Berend wel goed in. Hij kan goed luisteren, vooral natuurlijk als iemand op een evenwichtige manier zijn of haar problemen uiteenzet, en zich niet door emoties laat afleiden, blokkeren of meeslepen. Maar Berend blijft ook aandachtig als iemand oeverloos doorkletst en zich verliest in zijn of haar privékwesties. Joyce meandert heen en weer tussen het rationele betoog over haar blokkades naar de emotionele uitbarstingen, en weer terug. Een huilbuitje vliegt over, ze herpakt zich, komt tot zinnen, en relativeert haar drama. Het maakt Berend niet uit, hij blijft belangstellend en inlevend. Intussen blokkeert hij onbedoeld andere mannen voor haar.

Dat is in elk geval haar verklaring voor haar voortdurende vrijgezellenschap. Waar ze ook kwam, in die tijd, op de opleiding, in de winkelstraat, in het café, in de danstent, Berend was aan haar zijde. Er waren genoeg jongens die zich vanaf de eerste blik tot haar aangetrokken voelden, maar ja, dachten ze, die is bezet. Door die gozer die haar ook wel partij geeft met zijn postuur, mooie kop en zijn zelfverzekerde uitstraling.

Joyce ziet gedurende de praktijk van haar afstudeeropdracht veel gezinnen langstrekken, maar het zijn grotendeels disfunctionele gezinnen. De mannen trekken naar andere vrouwen, trekken gewoon weg, of ze trekken aan zichzelf en verder niks. Het ligt natuurlijk niet alleen aan de mannen. En, ach ja, een groot deel trekt ook van Drees. Joyce trekt dat bijna niet. Ze trekt zich de tragiek van die arme mensen teveel aan.

Ze heeft er vaak discussies over met Berend. Die staat er heel anders in. Hij ziet de slampampers als slachtoffers van hun eigen slappe karakter. Hij redeneert: als ze goed naar zichzelf zouden kijken, en goed zouden kijken naar mensen die hard werken en daarvoor beloond worden, dan zouden ze inzien wat ze zelf zouden kunnen doen om boven hun droeve lot uit te stijgen. Je moet je best doen, altijd hard blijven werken aan jezelf. Ook als je de schooltijd bent ontgroeid kun je nog opleidingen doen om je positie te verbeteren. Joyce kijkt er wat genuandeerder tegenaan. Dit is een breekpunt tussen hen. Joyce verwijt Berend zelfgenoegzaamheid en een gebrek aan inlevingsvermogen. Als ze een keer op een avond na een dag samenwerken bij elkaar blijven om samen te eten, in Berends gelikte appartement achter het Concertgebouw, probeert ze hem duidelijk te maken dat veel mensen die in slechtere wijken wonen, en zwaar, vies en ondankbaar werk hebben, dat die geen mogelijkheden hebben om hun positie te verbeteren. Ze hebben geen tijd en energie om iets anders te zoeken, en om zich bij te scholen. En er zijn ook duizenden mannen die op gevorderde leeftijd worden afgedankt door de scheepswerven die failliet gaan door de moordende concurrentie van bedrijven uit Aziatische lagelonenlanden.

F
Eén keer was er iets griezeligs. Joyce kwam ergens in een pover buurtje, aan de overkant van de Kostverlorenvaart. Ze moest daar de één of andere gescheiden vrouw met kinderen bezoeken die ook hulp nodig had. Toen ze er aanbelde, was daar een man in de straat die haar grijnzend gadesloeg. Aan het eind van haar bezoek aan het arme gezin, stond ze weer buiten in de morsige straat, en daar stond opnieuw die grijnzende man. "Kan ik iets voor u doen?" vroeg ze hem. De man met de stoppelbaard moest een beetje lachen en zei "Nou, ik zou je nog wel eens in de Kalverstaat tegen willen komen..." Joyce liep verder maar het was haar bang te moede. Zou dat die viespeuk zijn geweest die in de drukte z'n hand naar haar had uitgestoken, en haar had betast?

Berend is niet bevlogen door menslievendheid. En door de gebeurtenissen in de wereld om hem heen, raakt Berend nog meer teleurgesteld in de mensen. Nederland is de afgelopen jaren verder volgelopen met immigranten. Hij heeft een ronduit negatieve kijk op die ontwikkelingen. Er zijn duizenden Marokkanen, heel veel daarvan in Amsterdam en elders in de steden in het westen van het land. Moskees schieten als paddestoelen de grond uit. Marokkaanse mannen halen al jarenlang vrouwen uit Marokko om mee te trouwen, en Marokkaanse vrouwen in Nederland halen ook niet-geïntegreerde mannen daarvandaan. En integreren is niet het plan, integendeel, ze vormen steeds meer een geïsoleerde achterlijke gemeenschap. En dan is er ineens die afschuwlijke moslim-fundamentalistische aanslag met twee vliegtuigen in New York.

Joyce kan er nu wel inkomen dat Berend nu op het punt staat het bijltje erbij neer te gooien. Ze gaat er niet meer tegenin als hij nog kritischer wordt. Het staat hem zwaar tegen om nog langer Marokkaanse gezinnen te helpen als die door kleding en uitspraken blijk geven van fundamentalistisch gedachtengoed. Joyce houdt hem voor zo onbevooroordeeld mogelijk te zijn, en de cliënten zijn diensten alleen te weigeren als ze duidelijk fundamentalistisch zijn of de aanslagen van 11 september vergoeilijken. Zoveel armslag moet hij wel hebben om het bijltje er niet bij neer te gooien.

Joyce houdt nauw contact met hem in de daaropvolgende maanden. Ze kan vaststellen dat ze wel wat invloed op hem heeft. Hij verdiept zich wat meer in de achtergrond van de mensen waar ze in hun opleidingspraktijk mee te maken hebben. Hij gaat ook hier en daar in de stad wat buurthuizen langs waar hij werkelozen ziet samenkomen. Eigenlijk krijgt Joyce ook wel begrip voor hem. Ze moet steeds, wanneer hij blijk geeft van weerzin tegen veel types die hulp van hem verwachten, denken aan de griezel, de grijnzende aanrander. Dat heeft niet speciaal te maken met Berends probleem, overigens. Intussen loopt hun opleiding naar de afstudeerfase toe.

Berend had een probleempje: zijn eindexamenopdracht - doe een zorgvoorstel bij een gezin in diepe problemen, en los het samen met het gezin op - had hij niet kunnen voltooien. Hij had er een paar maanden aan gewerkt, maar het kon pas voltooid worden in het jaar na het eindexamenjaar. En in de herfst na dat examenjaar gebeurde het ergst denkbare: de vader van het probleemgezin had zelfmoord gepleegd.

En op een avond met koude regen en storm gaat het slecht met Berend. Hij is helemaal van de kaart van de toestand met de dode vader, en het feit dat hij daardoor zijn eindopdracht niet kan afmaken, helpt ook niet. Hij loopt te tieren en te somberen, en hij drinkt zich zo ongeveer door zijn verzameling oude Schotse whiskeymerken heen. Joyce is bij hem, en heeft het met hem te doen. Hij had de weduwe van die dode vader ontmoet, en die is wanhopig, en die was zo buiten zichzelf dat ze zich ook nog eens tegen Berend keert, met zijn air van 'self made man', het-noodlot-in-de-bek-kijken, en "over je problemen heen stappen". Die vrouw heeft hem uitgemaakt voor verwende corpsbal die zich nooit door de stront heeft hoeven heenwerken, wat haar man wel altijd heeft moeten doen.

Het jaar daarop gaat Berend door een crisis. Hij heeft een opleiding gedaan waar hij wat betreft karakterstructuur totaal niet voor toegerust is. "Een corpsbal moet geen sociale academie doen", is een conclusie die zich opdringt. Hij kan zich niet verdiepen in personages die mijlenver van hem afstaan. Joyce probeert hem te helpen. Ze zal hem stap voor stap bijstaan. Ze laat zich door hem uitleggen wat de specifieke situatie is van de cliënten die hij moet bijstaan. Hij weet niet beter dan de slampampers bij wijze van spreken door elkaar te rammelen om ze tot productiever gedrag te dwingen, wat die mensen vervolgens niet van hem accepteren. En hij heeft ook contact met Janneke, een vroegere studiegenoot en vriendin van hem, maar ook van Joyce. En die voelt zich van lieverlee door beiden, Berend en Janneke, genegeerd.

Nog een jaar later keert Joyce zich af van Berend. Ze kan er niet meer tegen dat hij zo in de war is. Ze heeft een man nodig die sterk is en direct, wel intelligent, maar niet zo gecompliceerd en kinderachtig. En ze wil graag kinderen; ze loopt tegen de dertig. Ze krijgt allengs haar bekomst van die karakterloze sociotypes met wie ze zich heeft omringd.

Berend heeft overigens een jeugdvriend met wie hij nog steeds optrekt. Joyce heeft hem ook wel een paar keer ontmoet. Hij heeft Joyce wel eens aan hem voorgesteld. Maarten de Rooy heet-ie. Het grappige is dat die jongen precies in alles het tegendeel is van Berend, alleen is hij net als hem een jongen waar meiden hun nek voor omdraaien als ze hem zien lopen. Waar Berend heel zachtaardig en zoetgevooisd is en zijn blonde haar weelderig laat wapperen, heeft Maarten vooral scherpe trekken, en priemende ogen onder een kruin met zwarte krulletjes. Anders dan zijn grote vriend is hij spichtig, en beweegt hij zich schichtig, heeft hij altijd een stoppelbaard, kijkt hij je vooral aan vanuit zijn ooghoeken. Hij lijkt altijd plezier te hebben. Als dat niet zo lijkt, denk je dat hij kwaad is en ga je hem instinctief uit de weg. Joyce vindt hem een gladjakker, gewoon teveel het andere uiterste, zegt ze soms, maar als ze hem tegenkomt begint ze toch altijd een praatje met hem.

Nu komt Joyce haar vroegere studievriendin Janneke weer eens tegen. Die heeft de afgelopen paar jaar niet stilgezeten. Zij combineert haar invoelende menslievendheid met een zekere ontwapenende creativiteit. En intellectueel gezien heeft ze ook niet achteraan in de rij gestaaan. Zij heeft de afgelopen paar jaar een nieuwe therapeutische methode ontwikkeld, die ze de lateraal creatieve therapie noemt. Die komt er simpelweg op neer dat je een uitweg kunt vinden uit je frustraties door kwesties radicaal anders aan te pakken dan je gewend bent te doen. Ze gaat ervan uit dat mensen in de aanpak van hun problemen geneigd zijn hun eigen vertrouwde manieren aan te wenden. De mens is een gewoontedier, en dat is praktisch wanneer een vertrouwde aanpak werkt. Maar wanneer dat niet werkt, dan weet men zich over het algemeen vervolgens geen raad. De laterale methode houdt in dat je dit improductieve effect uitschakelt door doelbewust het omgekeerde te doen van wat je gewend bent. Ben je gewend de kat uit de boom te kijken, dan moet je op een gegeven moment volkomen inpulsief handelen. Ben je daarentegen juist impulsief van aard, en raak je altijd weer teleurgesteld, dan kan het heilzaam zijn dat je doelbewust gaat vasthouden aan één heldere handelwijze, en daarin volhardt. En langzamerhand zal je geduld beloond worden.

Janneke was zelf de vleesgeworden illustratie van haar methode: zij die nooit langer dan een dag bezig kon zijn met een plan, een klus, een project, zij - de impulsiviteit zelve - had deze methode uitgedacht, er een therapeutisch raamwerk omheen gebouwd, systematisch onderzoek gedaan naar de werking ervan bij een groot aantal proefpersonen, op basis van haar bevindingen een dissertatie erover geschreven, en ze was erop gepromoveerd.

G
De jaren gaan ongemerkt voorbij, en Joyce vraagt zich soms af wat er mis is met haar, dat ze zich uitslooft voor alle mogelijke types die zichzelf niet kunnen helpen, behalve dan de penarie in, en ze altijd rond een uur of tien 's avonds in haar eentje voor de tv zit, vroeger op een zolderkamer met een toestel waar aan de bovenkant sprieten zaten, later op een gelikt driekamerappartement met eigen opgang in een nette straat in Nieuw-West met kabel en kleurentv.

Joyce gaat in therapie. Dat is tenminste de bedoeling. Ze denkt dat er iets mis is met haar. Al haar inspanningen lijken erop gericht andere mensen te ondersteunen, en dan blijkt dat ook nog eens niet het feitelijke effect te zijn van die inspanningen. Ze zal nu toch eens voor zichzelf moeten gaan zorgen. Ze zoekt contact met een psychiater. Het duurt wel een paar maanden voordat die psychiater haar kan opnemen in zijn patiëntenbestand, en dat betekent dan nog niet dat ze meteen zitting kan nemen in een praatgroep. Na acht maanden gebeurt het dan eindelijk: voor een groot deel op kosten van het ziekenfonds (maar niet zonder een eigen bijdrage van vijftig gulden per maand) kan ze deelnemen aan een psychiatrische gespreksgroep. De eerste acht wekelijkse sessies van anderhalf uur woont ze bij zonder heel direct het woord te nemen.Voor Joyce voelt die gespreksgroep als een koud bad. De problemen die er worden besproken zijn voor haar vergezocht; ze lijken niet op de dingen waar zij zelf mee zit: een gevoel van walging bij alle lichamelijk contact. Ze zit erbij, laat het psychologische gewroet van de anderen langs zich heen glijden, en wacht haar beurt af. Na een maand beginnen andere deelnemers haar, eerst nog heel indirect en bedekt, en pas later onomwonden te vragen wat ze in deze praatgroep wil bespreken, of wat ze hier überhaupt komt doen.

"Jij moet gewoon eens een keer flink geneukt worden!" Dat is wat één van de vrouwelijke deelnemers van de praatgroep haar meedeelde, toen Joyce nog steeds alleen maar meegepraat had over de problematiek van de andere deelnemers, zonder met ze mee te leven. Nu kwam de walging weer bij haar los, die ze nog over had gehouden van het geval met de vunzige griezel. Het lijkt alsof ze al jarenlang mannen uit de weg gaat. Nu begint ze daarover te vertellen. Nu komt het eindelijk los. Tot nu leek het erop, al sinds ze ruim een jaar geleden met de therapie begon, dat psychische problemen dingen zijn die andere mensen hebben; Joyce niet. Joyce leek 'problemen' op te vatten als beleidskwesties die een speciale methodologie vereiste waarbij je eerst als team overeenstemming moest vinden. Het lichte trauma dat ze had opgelopen vloog haar weer aan.

Het hierboven aangehaalde advies aan Joyce werd uiteraard niet zomaar even ten uitvoer gebracht. Ze stopte met de gespreksgroep, voorlopig althans. Daarvoor in de plaats zou ze haar seksuele geremdheid geheel zelfstandig, zonder nog enig hulpgesprek, uit de weg ruimen.

Joyce maakte er van nu af aan een punt van beschikbaar te zijn voor mannen. Enige nadere toespitsing van deze gewenste toestand, daarvoor moesten de mannen zelf zorgen. Joyce was als gezinstherapeut beschikbaar voor afzonderlijke deelnemers van betrokken gezinnen, en echtgenoten zowel als zonen kwamen in aanmerking. De nodige professionele verantwoording voor dit deel van haar therapie, dat kwam achteraf wel goed. Buiten haar dagelijks werk hield ze zich op in café's, en tijdens vakanties begaf ze zich op groepsreizen voor vrijgezellen, en voor weekeinden zocht ze wandelgroepjes, elke wandeling weer een andere. De mannen die ze daar trof, waren niet precies van het soort waar Joyce een zekere potentie in zag. Slungelige studentikoze types die, voor zover ze een gevoelsleven hadden, er vooral op uit waren om hun gevoelens, geheel in de emancipatoire geest van de late twintigste eeuw "een plekje te geven". Niet direct het type man dat bij het eerste beste perceel boerengeriefhout een vrouw als Joyce mee het struweel in trok.

Dat ze beschikking kreeg over mannen, was een winstpunt, maar haar leven was niet compleet als die mannen niet ook nog voor kinderen zorgden. Joyce was er de vrouw niet naar om een logische gevolgtrekking geen doorgang te doen vinden. Zo indirect als dit geformuleerd is, zo onomwonden was haar aanpak.

Ze had een gezin onder haar hoede, ergens in Amsterdam-Noord, in een buurt met veel werkloosheid onder voormalige havenarbeiders. De vrouw in het gezin, Josine, had het het zwaarst. Ze moest zorgen voor vier kinderen, drie van haarzelf uit een eerder huwelijk, en nog een opgeschoten zoon die niet van haar was, maar wel van Chris, haar nieuwe man. Chris was een typische havenarbeider, stevige gast, die hield van een stevige borrel, en hij had een vlotte babbel. Joyce was een aantal keer op bezoek geweest, en had al meerdere gesprekken met Josine gehad. Josine hoopte met haar nieuwe man op geborgenheid, iets wat ze in haar eerdere huwelijk niet had gehad. Ze ging ervan uit dat haar nieuwe man haar trouw zou zijn, in tegenstelling tot haar eerdere mannen. In haar eerdere relaties, stelde Joyce vast, was Josine te goed van vertrouwen geweest. Joyce ried haar aan om de liefhebbende echtgenote te zijn die ze van plan was te zijn, maar tegelijk niet goedgelovig te wezen, en de tekenen te leren lezen van potentiële schuinsmarcheerderij. Was haar man veel avonden na het werk niet direct thuis? Ging hij ’s avonds zonder haar naar de kroeg om daar vrienden te treffen? Maar ook belangrijk voor een getrouwde man: had hij wel vrienden, dat wil zeggen, waren er mannen met wie hij optrok buiten het werk? De kans bestond dat hij met die vrienden een pact van zwijgen zou opbouwen, maar als hij geen vrienden had, was de kans groter dat hij voor liefde buiten de deur zou zoeken. En ze moest zich niet een rad voor ogen laten draaien: ook haar eigen vriendinnen zouden voor echtbrekerij in aanmerkingen kunnen komen. Wat betreft selectiecriteria voor concurrentes: vrouwen die qua karakter sterk verschilden van haarzelf waren aantrekkelijker voor een man als alternatieve bedgenoot. Daarentegen hielp het de concurrentie juist weer wel als ze qua uiterlijk en lichaamsbouw op de getrouwde vrouw leken.
Josine vond de dingen die Joyce haar vertelde reuze interessant, maar niet bijster bemoedigend. Ze stelde vast dat de kans niet gering was dat haar echtgenoot zijn gerief buiten de deur zou zoeken.

Joyce nam die avond na afloop van nog een paar bezoekjes in Amsterdam-Noord niet meteen de pont naar huis. Ze ging een hapje eten in een tentje in de Van der Pekstraat, bleef lang hangen in het populaire restaurantje, en ging daarna nog wat drinken in een simpele kroeg daar vlakbij in de buurt. Ze kwam daar rond half tien, het was nog niet erg druk en ze ging aan de bar zitten. Er zat een clubje mannen, type rauwdouwer, met sterk Mokums accent, lekker te drinken en te keilen, en ze hadden de grootste lol. Ze moesten wel steeds naar de bar om nieuw bier te halen, en één kerel kwam een paar keer langs haar, en ze wisselde wat uit met hem, en hij maakte wat gein met haar. Na de derde keer ging hij niet terug bij zijn maten zitten, maar bleef met Joyce kletsen. Ze zei wel dat ze over een half uur terug naar West wilde, en ze wist niet tot hoe laat de pont nog ging. De man zei dat hij haar wel even zou brengen met de auto. Dat kwam wel heel goed uit. Ze liet zich door hem thuis brengen, en ze vroeg of hij niet nog even mee naar boven wilde komen om nog wat te drinken. Ze had een iets chiquere naam dan zijn vrouw, viel hem op, maar verder had ze wel iets van haar weg. En hij vond haar ook wel erg leuk.
Joyce vond het heel spannend, niet alleen in gunstige zin. Ze was nog steeds beducht voor handtastelijkheden. Maar ze maakte er wel een punt om zich niet door vage angsten te laten weerhouden. Wat vooral telde, was dat ze zelf initiatief nam. Als dat het geval was, kon een man van alles met haar doen. En zo geschiedde het ook deze keer.

H
Een paar maanden later ging ze het iets rustiger aan doen met haar werk. Ze raakte wat sneller moe, en ze leek ook wel wat aan te komen. Totdat het haar duidelijk werd wat het precies was wat haar was overkomen.
Ze was zwanger en ze vond het geweldig. Wat wel een nadeel was, was dat ze meer thuis zat dan anders, gegeven haar kwetsbare situatie, en dat ze dientengevolge minder mannen zag. Die therapie, daar was ze allang mee gestopt. Ze had nu wel andere dingen aan haar hoofd. Toen dat jaar haar dochtertje Claudia geboren was, raakte ze ineens in een depressie. Ze gaf haar kindje wel de borst. Dat die waren opgezwollen, dat deed haar wel deugd. Ze was gevoelig voor het effect dat dat zou kunnen hebben op mannen, en ze probeerde ongemerkt de reacties van mannen in haar omgeving te peilen. Een storende factor in die context was uiteraard dat mannen die op een vrouw uit waren, daar niet per definitie een huilende neonatus bij bliefden. Joyce is vanwege haar prille moederschap veel minder uithuizig en de meetmomenten voor mannelijke belangstelling waren daardoor ook veel te gering om een valide beoordeling op te kunnen baseren.

Joyce heeft dringend behoefte aan een stabieler bestaan, met een vader voor haar dochter, en misschien nog een kind erbij. In de Amsterdamse volksbuurt waar ze het liefst bleef wonen, krijgt ze van de woningbouwvereniging een etage die wat groter is, en in de buurt van een basisschool, en op een paar honderd meter een park.
Ze komt Berend weer tegen, na hem een paar jaar niet gezien te hebben. Berend is gepokt en gemazeld in het welzijnswereldje. Hij is niet meer de softie die hij was; zijn leven draait om verantwoordelijkheid. Hij is directeur van een welzijnsconglomeraat, dat hij WelMens heeft genoemd. Berend lijkt op het eerste gezicht een stabiele en zorgzame partij maar hij raakt zo vergroeid met het werk dat hij het contact met de dagelijkse realiteit verliest. Het conglomeraat profiteert van de toenemende internationale samenwerking. Het internationaal opererende welzijnsbedrijf heeft contacten met een handelaar in verdovende middelen in Amsterdam.

I
Henk van Netten is doctor in de chemie. Hij is lang geleden afgestudeerd in een onderdeel van de farmaceutica, maar daarna is hij zich gaan verdiepen in de verdovende en verruimende middelen, met de bedoeling om die kennis aan te wenden in de ontwikkeling van geneesmiddelen. Hij is altijd van mening geweest dat het onderscheid tussen geneesmiddelen enerzijds en drugs zoals heroïne en cocaïne anderzijds niet heel wezenlijk is. Die laatste twee middelen hebben hun slechte naam te danken aan de handel die gericht is op zware verslaafden die vaak geassocieerd worden met criminaliteit, terwijl beide typen zogenaamde 'harddrugs' ook medicinaal kunnen worden voorgeschreven.

Er is een groep gebruikers die zich die middelen wel kan veroorloven zonder zich tot diefstal te hoeven verlagen, en die ook niet per definitie zwaar verslaafd is. Ook zijn er gebruikers van die twee middelen met therapeutische oogmerken. Van Netten is dus een handelaar in verdovende en verruimende middelen met medeweten en toestemming van de autoriteiten, en met clienten in de gezondheidszorg. Berend en Henk van Netten zijn dan ook handelspartners. Van Netten koopt het spul in en verhandelt het, en Berend schrijft het voor aan zijn patiënten. De winst die Van Netten per gram opstrijkt is iets minder dan een illegale dealer krijgt, maar hij hoeft er weer niet bij nacht en ontij op straat mee te lopen leuren.

Het welzijnsbedrijf koopt drugs die tenslotte bij tijd en wijle voorgeschreven worden aan patiënten met psychische problemen, maar omdat de inkoop de bedrijfsbehoefte overstijgt, verkoopt het bedrijf ook drugs door aan andere partijen, en vaker dan niet vangen ze daarbij nog een zekere extra winstopslag. Softdrugs, cocaïne, heroïne... voor een hele reeks psychische kwalen is één van deze verruimende, opwekkende, verdovende en vaak ook verslavende middelen een remedie of een pijnstiller, die weliswaar niet door veel plattelandshuisartsen, maar toch wel door menig psychiater en ziekenhuisarts in voorkomende gevallen voorgeschreven wordt. Een bedrijf als dat kan makkelijk in een kwade reuk terechtkomen, dus het aanstellen van een advocaat is een investering die zich wel zal terugbetalen. Henri Loonman is jurist en hij is een slimme gast die heel praktisch de mogelijkheden voor de handel van het bedrijf onderzoekt, voorafgaand aan alle deals die het bedrijf bekokstooft. Er moet niet teveel naar buiten komen, maar als het gebeurt dan weet Henri er een draai aan te geven waar Berend en Van Netten, wanneer hun raadsman die uiteenzet, elkaar tevreden aankijken en toeknikken. Deze schimmige zaakjes deelt Berend niet met Joyce. Dat hoeft hij ook niet te doen, want zijn handen zijn schoon.Tenminste, voor zover het gaat om het feitelijke praktische werk in het kopen en therapeutisch inzetten van de drugs.

Van Netten is dus het hoofd inkoop, ook, of liever gezegd: vooral waar het om drugs gaat. Maar in het bedrijf van Berend is Maarten degene die het vuile werk doet. Hij is degene die de drugs inkoopt waar de cliënten van Berends bedrijf baat bij kunnen hebben, maar hij heeft een iets andere rol dan de professionele, maar verder onopvallende Van Netten. Maarten is de duvelstoejager en de linkmiegel. Joyce kende hem al wel; ze ontmoette hem eerder wel eens als ze met Berend uitging, of ze trof hem bij Berend thuis. Nu treft ze Maarten op een personeelsfeestje van Berends bedrijf. Maarten is de manager inkoop. Joyce denkt gewoon dat Maarten een goedbetaalde witteboordenbaan heeft als hoofd inkoop en inventaris. Dat is ook zo, totdat hij psychofarmica gaat betrekken bij drugshandelaren waar hij eerder een vakbroeder was geweest. Maar dat heeft hij een paar jaar voor haar verborgen kunnen houden.

Berend was altijd de zachtaardige, intelligente en aantrekkelijke studiegenoot van Joyce, en ze heeft ook zijn minder aantrekkelijke kanten leren kennen. Hij kan bij tegenslagen meelijwekkend worden, en hij vraagt vaak meer aandacht dan hij geeft. Joyce kan zich overigens verbazen over hoe hij veranderd is, sinds hij het welzijnsbedrijf leidt. Hij bespaart zijn omgeving niet zijn nukken, maar voor de rest is hij heel zakelijk geworden, soms op het kille af. Hij heeft zowel Maarten als Van Netten al wel eens de mantel uitgeveegd wanneer die niet zodanig presteerden als van hen kon werden verwacht.

de J van "Ja!"
Nu leert Joyce Maarten beter kennen, in zijn vrije tijd een handelaar in sportwagens, en een stuk minder emotioneel dan Berend. Hij is direct, zakelijk, maar hij heeft ook een wat geheimzinnige manier van omgaan met mensen. Je krijgt bij hem op zeker moment het idee dat hij anders is dan hij zich voordoet. Dat vindt Joyce ook wel spannend aan Maarten, maar zo mysterieus is hij ook weer niet. Hij vindt Joyce een prachtvrouw, en dat steekt hij niet onder stoelen of banken.

Maarten maakt haar het hof alsof ze de kroonprinses van Castilië is. En Joyce valt voor hem alsof ze achteruitlopend in een openstaand kelderluik lazert. Ze hebben niet jarenlang verkering voordat Maarten haar ten huwelijk vraagt. Joyce maakt er een punt van om de trouwerij, ook al heeft ze al een kind, zo feestelijk mogelijk aan te pakken. Ze steekt zich in een speciaal voor haar ontworpen en genaaide hagelwitte bruidsjurk. Het paar laat zich brengen in een Rolls Royce, en na de plechtigheid in het stadhuis aan de Amstel met enkele tientallen gasten en wat fotografen, worden ze opgepikt door een Maserati, en ze maken er 's avonds een geweldig feest van, vijftien kilometer verderop in het schilderachtige Ouderkerk, met een terras aan het water. Ze trekken in een ruime bungalow met een heerlijke tuin in Buitenveldert, de dure maar uiterst saaie buitenwijk van Amsterdam.

K
Joyces twee jaar oude dochtertje Claudia heeft geen vader, dat wil zeggen, Joyce heeft een aan zekerheid grenzend vermoeden wie haar biologische vader is, maar daarmee heeft ze geen contact meer. Het is hoe dan ook een metaalbewerker geweest in een fabriek in Amsterdam-Noord.

L
In 2012 wordt zoon Dennis geboren, een zoon van Maarten, de drugshandelaar. Hij heeft hem ook als zoon erkend, maar als het sprookje eenmaal voor iedereen is opgevoerd, wordt Maarten weer onberekenbaar. Er zijn foto's dat je hem een kind in zijn armen ziet wiegen. En voor de rest is hij veel de hort op, en slaapt hij ongeveer elke andere nacht weer elders, zonder zich netjes bij zijn vrouw af te melden.

Wat gebeurt er verder in het leven van de verse moeder van twee kinderen? Haar man Maarten is een drugsdealer die leeft op het scherp van de snede. Nu heeft Joyce twee kleine kinderen, en ze kiest ervoor nu voltijd moeder te zijn, maar ze kan ook altijd nog wat geld verdienen bij WelMens, het bedrijf van Berend.

Maarten wordt opgepakt bij een drugsdeal. Hij was onvoorzichtig geweest, hij had details over een afspraak voor een uitwisseling van geld en goedjes over de gewone mail gedeeld met een partner. De politie heeft die mail onderschept, en ze hebben hem in de kraag gevat. Door de borgsom waar Berend voor heeft gelapt, kom hij snel genoeg vrij om zijn duistere zaakjes bijna rimpelloos voort te zetten. Maar hij heeft een smet op zijn blazoen. Dat zal de gewetenloze dealer een zorg zijn. De politie daarentegen kent nu zijn streken en zal hem verder volgen en hem niet meer uit het oog verliezen.

Claudia is een heel mooi meisje aan het worden. Ze lijkt een beetje op haar moeder. En die is gek op haar, en ze steekt haar voortdurend bij iedereen omhoog. Voor de rest zit ze, met haar broertje Dennis, in een omgeving waar kinderen toch gauw als een last worden ervaren, met ouders die zich in schimmige zaken bewegen.

de M van Moeite met Maarten
Dennis van 5 is wel gek met zijn vader, en Maarten met hem, maar ze zien elkaar minder vaak dan goed is voor die jongen. Joyce zal altijd problemen met haar kinderen hebben, doordat ze verschillende vaders hebben. Zij heeft nooit of anders uiterst spaarzaam en onvoorspelbaar contact met ze. Joyce ontwikkelt een conflict met Maarten; ze wil hem niet meer als vader van Dennis zien, omdat ze daar niets goeds van verwacht. Een mogelijke oplossing daarvoor zou Berend kunnen zijn. Hij is betrouwbaar, en hij heeft zijn zaken goed voor elkaar. Berend en Joyce zullen misschien een werkzame relatie met elkaar kunnen hebben, maar dan ook alleen maar om samen voor Dennis te zorgen.

Berend is een leverancier voor de 'pusherman' Maarten. Dat is wel een probleem want Maarten is een geweldige melkkoe voor Berend, die verder loyaal is aan Joyce en haar heel graag gelukkig ziet, en ook begaan is met haar kinderen. Maar waarom zou dat een probleem moeten zijn? Berend zou zakelijk van dienst kunnen zijn voor Maarten, en tegelijk een behulpzame kameraad voor Joyce.
Dat zou allemaal kunnen, wanneer alles koek en ei is tussen iedereen. Maar dat is niet het geval. Maarten en Berend zitten in elkaars vaarwater. Berend heeft een aantal klanten aan wie hij allerlei middelen levert, voor een, laten we zeggen, marktconforme prijs. Daarbij zijn Berends methodes klantvriendelijk en kosher. Maarten schiet intussen onder Berends duiven; hij probeert diens handel in te pikken. Veel later gebeurt het, dat Maarten zo fanatiek wordt, dat hij een bom laat ontploffen 's nachts voor de gevel van een locatie in Amsterdam-West waar Berend een verkooppunt heeft. Wat hem daartoe bezielde is niet duidelijk. Natuurlijk laat Berend daar door de politie proces-verbaal van opmaken; hij had ook een camera in de buurt staan, en Maarten is herkend. Nota bene via een beeld op de populaire televisieserie "Misdaad gemeld" met die bekende en aantrekkelijke presentatrice. Ze is zelfs zo vermetel geweest om zijn naam te noemen.
De politie zelf is ook erg geïnteresseerd in de handel en wandel van Maarten, en komt met zekere regelmaat langs in huize Joyce en Maarten om hem wat vragen te stellen. Die baalt enorm van de doodkalme attitude van de twee koddebeiers, die hem bij hun vertrek nog bijna vaderlijk manen "om toch een beetje op te passen, als u wilt dat we geen extra agenten in uw omgeving laten surveilleren." Alsof Maarten het eerste beste straatschoffie was! Joyce moest er een beetje om lachen.

Joyce neemt stukje bij beetje steeds meer afstand van Maarten. Ze heeft nog wel een bepaald zwak voor hem, maar ze kan wakker liggen van de streken die hij uithaalt, en gaandeweg wordt ze een beetje bang voor hem, maar ze zal er wel voor waken om hem daar iets van te laten merken.

Ongemerkt gaat dit aan Dennis kleven, Maartens echte kind. Ziet Joyce haar zoon, dan ziet ze Maarten. Ze heeft het idee dat Dennis meer naar zijn vader trekt, en vaak met lichte tegenzin dingen met zijn moeder doet.

De N van Nu en Nee
Nu is voor Berend wel het punt gekomen om definitief met Maarten te breken. Maarten heeft nog geen zware veroordeling achter zijn naam gekregen, maar dat is meer een kwestie van tijd. Wat het aantal strafbare feiten betreft waarvan hij verdacht wordt, is het verstandig om niet langer met hem geassocieerd te worden.
Maar zo eenvoudig is het ook weer niet voor Berend om Maarten te lozen. Berend is inmiddels een uitstekende klant voor Maarten geworden. Onze welzijnsman is altijd een trouwe afnemer geweest, en vanwege zijn uitgebreide en efficiente organisatie, is Berend ook een betrouwbare debiteur. Maarten kan voor andere klanten ook geuren met Berend, gezien het alom bekende welzijnsmerk dat die voert. Maarten voelt zich hofleverancier.
Dat gaat niet meevallen, dus. Berend houdt de kanalen voor hem open, en tegelijk verzamelt hij bewijzen tegen hem.

O
Langzaamaan gaat Joyce proberen om manieren te vinden om van Maarten af te komen. Claudia gaat naar de middelbare school op de Openbare Scholengemeenschap Buitenveldert. Zij is een wat mysterieus meisje. Ze kan het goed vinden met Maarten terwijl die niet eens haar natuurlijke vader is. Dat weet ze zelf ook wel. Ze heeft ook soms het gevoel dat haar broertje meer liefde ontvangt van haar moeder dan zij. Soms lijkt het alsof Joyce zich schaamt voor Claudia. Als haar broertje Dennis iets goeds doet, met een mooi schoolrapport thuiskomt, een boodschap doet voor zijn moeder, wordt hij, in haar ogen, overladen met loftuitingen en beloond met snoep. Als ze zelf iets doet om haar moeder te helpen, boodschappen doen of zo, of de vaat, dan wordt er gedaan alsof het volkomen vanzelfsprekend is dat ze dat voor haar moeder doet. Claudia merkt overigens wel dat, hoezeer Dennis ook verwend wordt door Joyce, het op Dennis' houding tegenover zijn moeder niet het effect heeft dat hij bij zijn moeder slijmt. Integendeel: het lijkt hem te irriteren.

P
Scheiden van Maarten is wel een noodzakelijke stap die Joyce moet nemen, om de voogdij over de kinderen te kunnen krijgen. Deze stap is onvermijdelijk, maar wel zwaar. Het zou eenvoudiger zijn voor Joyce om gewoon de sloten op haar deuren te vervangen, en een gebiedsverbod geregeld te krijgen voor haar huis en een bescheiden schootsveld daaromheen. Ze zal in overleg moeten treden met Maarten, ze moet een dure advocaat in de arm nemen, en het moeilijkste is nog wel om de kinderen in deze kwestie aan haar kant te krijgen en te houden. Die vragen voortdurend wanneer Papa weer eens langskomt, en of ze zelf niet weer eens bij Papa op bezoek kunnen gaan.

Claudia wordt lastig. Ze praat tegenwoordig met haar vriendinnen over haar familie. Het is niet dat Claudia dat zo'n goed idee vindt, maar haar vriendinnen vertellen natuurlijk ook wel eens over hun familie. Wat hun vader doet. Op haar leeftijd gaan mannen belangrijker worden. Jongens, natuurlijk. Maar als ze met haar vriendinnen praat, valt het op dat die alles vertellen, over hun broers, over jongens die ze leuk vinden. Dat is normaal, dat doet Claudia zelf ook, Maar ze vertellen ook dingen over hun vaders, en daar heeft Claudia niet zo'n zin in. Ze weet niet wie haar echte vader is, en haar stiefvader zit nog net niet in de bak.

Q Joyce neemt een advocaat in de arm die haar echtscheiding moet helpen voorbereiden. Nog niet de voornaamste, maar wel de eerste scheidingsgrond is: illegale praktijken als financiële basis voor de kostwinning, buiten medeweten van de echtgenote. Dennis wordt dit jaar 9 jaar oud. Hij krijgt een heel geavanceerd soort klappertjespistool van zijn moeder. Het is niet echt een klappertjespistool, het zijn een soort plastic kogeltjes die erin gaan. Hij oefent met een schietschijf.

Claudia vraagt Joyce wie haar vader is. Joyce heeft wel verteld dat ze geen contact meer heeft met die man, en dat ze daar ook geen behoefte aan heeft. Ze vindt het nogal lastig dat haar dochter daar nu zo'n punt van maakt; ze heeft nu wel wat anders aan d'r hoofd. "Hij heet Klaas. Zijn achternaam ben ik niet helemaal zeker van. Krelissen. Of Nelissen." Ze weet nog wel de straat waar hij woonde. De naam van het café kan Claudia wel op Google vinden. Claudia is vasthoudend. Ze zal elke vrije woensdagmiddag posten in de kroegen in de Van der Pekbuurt. Claudia praat netjes, maar ze kan makkelijk een Mokumse meid nadoen.

R Victor, de oudere broer van Joyce, is hoge officier bij de landmacht. Hij kent zijn zwager als een onberekenbare crimineel, en hij weet ook wel manieren om Maarten uit te schakelen. Hij is bezig een plan te bekokstoven om Maarten te ontvoeren. Dat kan hij op een bijna geheel legale manier uitvoeren. Hij kan zorgen dat zijn zwager een plek bezoekt om een drugsdeal uit te voeren, waar de zwager een paar mannetjes heeft klaarstaan om hem te pakken te nemen.
Joyce is heel blij met Victors hulp, maar ze ziet wel in dat dat niet zomaar gaat. Het gaat bepaald niet helpen bij haar plan om legaal van hem gescheiden te raken. Ze moet haar kruit drooghouden. Victor kan wel van dienst zijn door mannetjes op bepaalde plekken te zetten om Maarten in de gaten te houden. 

Claudia begint te posten in een café in de Van der Pekbuurt. Ze zet zich aan de bar, neemt een biertje, draait zich een kwartslag op haar kruk en probeert zo onopvallend mogelijk de mannelijke bezoekers te observeren. Een man van een jaar of veertig vangt haar blik, en begint een praatje met haar. Het is een heel aardige kerel. Claudia vraagt of hij daar in de buurt woont. De man vat dat op als een impliciete poging van haar om met hem mee naar zijn huis gesleept te worden, maar dat is niet haar bedoeling. Het zou wel als ongepaste nieuwsgierigheid worden opgevat, als zijn hem op de man af zou vragen of hij bijna twintig jaar geleden hier wel eens vrouwen oppikte. Claudia houdt hem zo lang mogelijk aan de praat om maar tijd te winnen. Als zij het drankje op heeft dat hij haar had aangeboden, biedt zij hem nog wat aan. Ze bestudeert zijn gezicht op zoek naar trekken die ze van zichzelf kent. Maar die kan ze niet ontwaren. Op zeker moment besluit ze haar actie voor deze dag te staken. Na het tweede drankje bedankt ze hem voor het gezelschap, betaalt ze één drankje zelf, en stapt ze weer op. Volgende keer maar weer eens kijken.

S Joyce heeft nog niet alle zaakjes rond, maar ze moet stoppen met bewijzen verzamelen, want Maarten begint langzaam zijn geduld te verliezen. Ze woont nog steeds onder hetzelfde dak met hem. Natuurlijk heeft hij ook wel in de gaten waar ze mee bezig is, ook al komt hij lang niet elke avond thuis. Als ze wel samen thuis zijn, probeert Joyce de sfeer nog enigszins vriendschappelijk te houden. Het valt niet mee.

De rechtbank van Amsterdam was al een tijd geleden een zaak tegen Maarten begonnen. De openbare aanklager komt tenslotte naar buiten met serieuze verdenkingen die verband houden met werken binnen een criminele bende die zich richt op het uitmelken van mensen door ze te bedreigen, maar ook door in het geniep auto's en huizen binnen te dringen, en door openlijk fysiek geweld tegen personen.

T-splitsing Nu kunnen ze echt niet meer samenleven. Het gaat er voornamelijk om dat de kinderen een enigszins geregeld leven kunnen leiden, dat ze naar school gaan, dat ze hun moeder nog zien en ook hun vader nog. De kinderen zijn niet gek, ze begrijpen het allang, dat hun ouders niet meer relaxed samen thuis kunnen zijn. Vooral Joyce leeft nog enigszins normaal in het huis; Maarten wipt gewoon nu en dan naar believen langs, maar hij slaapt meestal elders. Joyce weet niet van een vaste vriendin van haar man. Zij zelf heeft voorlopig geen zin in mannen, niet in Maarten, en ook niet in een ander. Berend is haar wel voortdurend tot steun.

U-bocht
En in de vroege zomer barst de bom zo ongeveer in huize De Rooy in Buitenveldert. Maarten hoort van het arrestatiebevel tegen hem, terwijl hij bij een vriendin logeerde. Berend waarschuwt haar over de telefoon dat ze er met de kinderen vandoor moet, want haar man zal verhaal bij hemzelf of bij haar komen halen, en Maarten had al langer duidelijk gemaakt dat hij de kinderen bij zich wilde hebben. Joyce moet als de bliksem de stad uit, met de kinderen. Ze was erop voorbereid. Ze heeft de avond ervoor valse nummerplaten op de auto gezet, en ze heeft weekendtassen op de achterbank en in de kofferruimte, en ze scheurt weg naar de scholen van de kinderen.

Joyce heeft haar kinderen opgepikt, en ze rijdt met hen in oostelijke richting, net zo lang tot ze achterom durft te kijken, en ze zeker weet dat ze hem niet in haar achterkijkspiegel ziet, met zijn vette rode Corvette uit de jaren tachtig, ooit een trofee voor hem, veroverd met het uitschakelen van een concurrend op de drugsmarkt. Maar ze zou niet de eerste zijn geweest die hij heeft opgejaagd met zijn achtcilindermonster. Claudia was eerst aangenaam verrast toen ze door haar moeder uit school werd opgepikt. Vrijwel altijd gaat ze gewoon op de fiets naar school in Buitenveldert, alleen wanneer Joyce iets leuks met de kinderen of speciaal met haar dochter wil gaan doen in de stad, haalt ze haar van school. Maar haar moeder keek niet blij. Dat kende ze op zich ook wel van haar. Mama was vaak niet blij, maar juist boos of triest. Ze vond het wel fijn om met Mama bijvoorbeeld bij oom Berend langs te gaan in zijn sjieke kliniek. Ze dacht dat Mama, nu er weer problemen zijn met Papa, misschien met oom Berend zou kunnen trouwen. Berend was geen echte oom, dus dat zou prima kunnen. Op de snelweg in Duitsland is Joyce één keer gestopt, en toen konden de kinderen eindelijk naar de wc, maar tijd om daarna in het wegrestaurant te eten was er weer niet, maar mama had wel heel snel flink wat eten en drinken ingeslagen.

Dennis speelde wat met zijn speelgoedpistooltje in de auto, en deed alsof hij andere auto's onder vuur nam. Toen zijn moeder dat zag, zei ze kwaad dat hij daar onmiddelijk mee op moest houden, maar hij deed het alleen maar als mensen in de andere auto's niet naar hen keken. Dennis had ook al een mobieltje, een heel klein modelletje maar. Andere kinderen denken dat hij een speelgoedtelefoontje heeft, wat hij vroeger inderdaad wel had, maar dit was een echt telefoontje. Er stonden wel wat nummers in, van Mama natuurlijk, maar ook van Papa.

Joyce belt naar Berend, of die een handig adres wist in Duitsland. Ze vertrouwt Berend, maar misschien vergist ze zich, en is Berend zwaar afhankelijk van Maartens handel. Maarten heeft Berend ook al gebeld om te vragen waar Joyce in Duitsland zou kunnen zitten, nog voordat Berend wist dat Joyce in gevaar was.

Vlucht / Val
Dennis weet dat Joyce een klein damespistooltje heeft. Op zeker moment, als ze in een hotel zitten, pikt hij het in. Hij dacht waarschijnlijk: "ik ben nu de man in de auto, met twee vrouwen. Ik ben eigenlijk eerstverantwoordelijke voor de veiligheid hier". Sowieso zit Joyce aan het stuur van de auto die met een gangetje van 140 over een weg scheurt met overal nog veel meer verkeer om haar heen. Je kan niet de wegpiraat uithangen en tegelijk tegenstanders onder vuur houden. Joyce weet niet beter of het pistool zit in het handtasje dat ze onder handbereik heeft. Intussen houdt ze angstvallig haar achteruitkijkspiegels in het oog, en probeert Corvettes te spotten.

Het is niet heel druk op de snelweg, gelukkig. Maar daar ziet Joyce de Corvette van Maarten al in de achteruitkijkspiegel opdoemen. Joyce begint van angst te gillen. Claudia raakt ook in paniek en moet huilen. De hemel verhoede dat ze een ongeluk op de snelweg krijgen. Maarten haalt ze natuurlijk in. Maarten probeert, terwijl hij de truttenschudder met Joyce en de kinderen erin passeert, met volle snelheid heel geleidelijk de baan rechts van hem op te rijden om de auto van Joyce af te snijden en die tot stoppen te dwingen, en dat lijkt te gebeuren. Joyce remt hard, maar ze verliest de controle over het voertuig, de auto slipt, en terwijl die snelheid verliest, botst die met een flinke klap tegen de rechter vangrail. Het weinige verdere verkeer remt, sommige auto's rijden door, een paar andere auto's stoppen op de vluchtstrook, die van Maarten ook. Hij loopt op de auto van Joyce af, Joyce is uitgestapt, Maarten sleurt Joyce met zich mee. Claudia en Dennis stappen uit. En dan richt Dennis een pistool op de worstelende ouders, op Maarten die Joyce met zich mee sleurt. Dennis schiet... en het is Joyce die neergaat, en Maarten nog een beetje mee naar beneden trekt, maar die richt zich weer op. Joyce ligt bloedend op het asfalt. Maarten trekt zijn zoon het pistool uit de handen.

Het gezin houdt zich op de vluchtstrook op, terwijl andere auto's stoppen, en niet veel later een Duitse politieauto met loeiende sirene nadert en stopt, nog gevolgd door een paar andere, en tenslotte door een ambulance. De weg is afgezet. Een agent houdt Joyce in de armen; zij hangt slap in zijn armen en het bloedverlies is nog niet helemaal gestopt. Ze wordt op een brancard gelegd, die wordt in de ziekenwagen geschoven. Wat van het gezin rest, wordt in een groene politieauto meegenomen naar een politiebureau.

Wat nu?
Maarten wordt gearresteerd. Hij wordt uitgeleverd aan de Nederlandse politie, en hij wordt beschuldigd van verboden wapenbezit, handel in verboden middelen, heling, diefstal, inbraak, het afpersen en bedreigen van mensen, wederrechtelijke vrijheidsberoving, gebruik van explosieven, openlijke geweldpleging en de eis luidt: vijf jaar detentie. De dood van Joyce is nog voorwerp van onderzoek. Zowel Maarten als Dennis zijn verdacht. Maar het kan niet anders of Maarten gaat daarvoor vrijuit. De kogel is door Dennis afgevuurd, dat staat nu wel vast.

X Hier stopt alles. Dennis en Claudia gaan moederloos terug naar Buitenveldert. Maarten moet brommen, eindelijk. Sporenonderzoek op de plaats van het ongeval met de auto en van het fatale schot op Joyce toont aan: Joyce is overleden aan verwondingen door enkele kogels uit haar eigen pistool, afgevuurd door Dennis. Dennis heeft zijn eigen moeder gedood. Dennis wordt verdacht van doodslag op zijn moeder. Hij wordt beschuldigd van matricide, een enigszins verouderde term voor moord op de eigen moeder. De genoemde term werd in de rechtszaak met enig drama ingezet, en nader geïllustreerd met historische voorbeelden, en vervolgens geheel ontkracht door de indirecte schuld voor Joyces dood aan Maartens agressie te verbinden.

Y Maarten, zijn zoon Dennis en zijn stiefdochter Claudia en het lichaam van Joyce worden gerepatrieerd. De Amsterdams politie, in samenwerking met een paar Duitse koddebeiers, maakt een reconstructie van de vlucht van het gezin voor de op wraak beluste vader. Dennis gaat niet de bak in voor de moord op zijn moeder. Het was tenslotte geen moord, hooguit doodslag. Daarbij is hij ook nog minderjarig. Maarten krijgt een reeks aanklachten tegen zich te horen, de meeste waarvan verband houden met de handel in verslavende middelen, maar ook stalking op zijn vrouw, en gewelddadige achtervolging, de dood als gevolg hebbende (maar ook dat weer in indirecte zin).

Zo eindigt het leven van een vrouw die altijd uitging van het goede, die de mensen om haar heen, haar kinderen, haar cliënten, haar man verwarmde en verwende met haar liefde, die altijd eerst dacht aan de anderen, en pas op de laatste plaats aan zichzelf. Zodoende is zijzelf verworden tot niets.